SOLUK ALIP VERME KONU ANLATIMI 4.SINIF

Niçin Soluk Alıp Veririz?
Yürüme, koşma, konuşma, düşünme vb birçok işi yapabilmek için enerjiye ihtiyaç duyarız. Vücudumuz için gerekli olan bu enerjiyi besinlerden elde ederiz. Vücudumuzun besinlerdeki enerjiyi kullanabilmesi için oksijene ihtiyacı vardır. Soluk aldığımızda oksijen vücudumuza girer, akciğerlerimizden kana geçer. Kanla tüm vücudumuza dağılır. Besinlerin enerjisini açığa çıkarmak için kullanılır. Bunun sonucunda karbondioksit oluşur. Karbondioksit, damarlardaki kan aracılığı ile akciğerlere gelir. Soluk verdiğimizde akciğerlerden dışarı atılır.

Soluk Alıp Verme Sırasında Hava Hangi Yolu İzler?
Soluk aldığımızda havadaki oksijenin izlediği yol sırasıyla;
burun → yutak → gırtlak → soluk borusu → akciğerler yolunu izler.
Soluk verdiğimizde ise;
Akciğerler → soluk borusu → gırtlak → yutak → burun yolunu izler.

Niçin Burnumuzla Soluk Almalıyız?
Burnumuzla soluk almak, ağzımızla soluk almaktan daha sağlıklıdır. Çünkü; Burnumuzdaki kıllar havadaki tozları, sümüksü sıvı da kılların tutamadığı bazı zararlı maddeleri ve mikropları tutarak akciğere girmesini önler. Burnumuz, soluduğumuz havayı ısıtır ve nemlendirir. Soluk verirken ise ağzımızı kullanmalıyız.

Soluk Alıp Vermede Görevli Organ ve Yapılar
Soluk alma olayı burundan havanın içeri çekilmesiyle başlar.
Yutak : Soluduğumuz havayı gırtlağa gönderir. Ağzımızda çiğnediğimiz yiyecekler de yutaktan yemek borusuna geçer. Hava ve besinlerin geçişi yutakta kontrol edilir.
Gırtlak : Soluk borusunun başlangıç kısmıdır. Yutak ile soluk borusu arasındadır. Yutaktan gelen havayı soluk borusuna iletir. Gırtlak, yiyecekleri yutarken soluk borusuyla birlikte yukarı çıkarak soluk borusunun girişinin kapanmasını sağlar. Soluk alıp verme, bu sırada çok kısa bir süre için durur. Böylece yiyeceklerin soluk borusuna kaçmadan yemek borusuna gitmesi sağlanmış olur. Bu nedenle yutkunurken nefes alamayız.
Soluk Borusu : Havayı akciğerlere kadar taşıyan borudur.
Akciğerler: Göğüs kafesinde yer alır. Vücudumuzda sağda ve solda olmak üzere iki akciğer vardır. Soluk borusunun uzantısı olan ince borucuklar, akciğerlerin içine ağaç dalları gibi dağılır. Soluduğumuz oksijen bu borucuklarla akciğerlerimize dolar. Soluduğumuz havadaki oksijen akciğerlerden kana geçer.

Soluk Verirken Yalnızca Karbondioksit mi Dışarı Atılır?
Soluk aldığımızda akciğerlerimize dolan havada oksijen vardır. Oksijenin bir kısmı vücutta kullanılırken bir kısmı da karbondioksitle dışarı atılır. Soluk verdiğimiz havada su buharı da vardır. Örneğin; penceremizin camına doğru nefesimizi üflediğimizde cam buğulanır.

Soluk Alıp Verirken Vücudumuzda Ne Gibi Değişiklikler Olur?
Soluk alıp verirken akciğerlerimize havanın girip çıkmasında diyafram denilen kasın yardımı gerekir. Diyafram akciğerlerimizin altında bulunur. Kubbe şeklindedir.

Soluk Aldığımızda;
• Göğüs kafesi genişler. Akciğerlerimize havanın girmesi için yer açar.
• Diyafram aşağı doğru düzleşir.
• Göğüs kafesindeki kaslar kasılır.
• Akciğerlerimize hava dolar. Böylece akciğerlerimiz genişler.

Soluk Vermdiğimizde;
• Göğüs kafesi daralır.
• Diyafram eski hâline döner yani kubbeleşir.
• Göğüs kafesindeki kaslar gevşer.
• Akciğerlerdeki hava dışarı verilir. Akciğerler daralır.

Hava Kirliliği Sağlığımızı Nasıl Etkiler?
Kirli havada oksijen oranı azdır. İnsan vücudu için zararlı olan zehirli maddeler vardır. Kirli havayı soluduğumuzda öncelikle solunum yapı ve organlarımız zarar görür. Bu zehirli maddeler, akciğerlerimizden kana karıştığında tüm vücudumuz etkilenir.