8. Sınıf İnkılap Tarihi Demokratikleşme Çabaları 5. Ünite Test 2

Soru 1
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk siyasi partisi olan Halk Fırkasının bir özelliği değildir?

A) Temelinin I. TBMM dönemindeki “Müdafai Hukuk” grubuna dayanması.
B) Ekonomide “devletçilik” ilkesini benimsemesi
C) Parti programında “dinî inançlara saygılı olduğu” nu vurgulaması
D) Cumhuriyet dönemi inkılaplarını yapmış olması Cumhuriyet Halk Fırkası’nın programında “dinî inançlara saygılı olduğu” ifadesi yer almamaktadır. Bu özellik, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın programında yer almıştır.
Doğru Cevap C ABCD

Soru 2
Aşağıdaki durumlardan hangisi çok partili yönetim anlayışı ile gerçekleşmez?

A) Farklı görüşler yönetimde yer alabilir.
B) Halkın yönetime katılımı ve görüş farklılığı azalır.
C) Hükûmet sürekli denetlenir.
D) Demokratik bir ortam oluşur.Hükûmet sürekli denetlenir. Halkın yönetime katılımı ve görüş farklılığı azalır ifadesi çok partili yönetim anlayışı ile gerçekleşmez. Çok partili sistemde farklı görüşler yönetimde temsil edilir ve halkın yönetime katılımı artar.
Doğru Cevap B ABCD

Soru 3
1926 yılında kabul edilen Kabotaj Kanunu ile Türk kara suları üzerinde yük ve yolcu taşıma hakkı Türklere verilmiştir. Böylece kapitülasyonların devamı olarak görülen denizlerdeki yabancı etkisinin kaldırılmasıyla devlet kendi kara sularında denizcilik faaliyetlerini serbestçe sürdürmeye başlamıştır. Bu kanunla denizcilik millîleştirilmiş ve kapitülasyonların son şekli de sona ermiştir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Deniz yolu ile ülkeye yabancı mal girişi azalmıştır.
B) Deniz ulaşımı ve deniz ticareti yeniden düzenlenmiştir.
C) Milliyetçilik ilkesi doğrultusunda kararlar alınmıştır.
D) Liman ve deniz yolları üzerinde denetim sağlanmıştır. Kabotaj Kanunu ile deniz yolları ve ticaret millîleştirilmiş ve kapitülasyonların son kalıntıları kaldırılmıştır. Ancak deniz yolu ile ülkeye yabancı mal girişi azalmıştır ifadesi doğrudan bu kanunun bir sonucu olarak değerlendirilemez.
Doğru Cevap A ABCD

Soru 4
Atatürk, Ali Fethi Bey’e “Meclis’te bir muhalefet yok ki ben memleketin durumunu anlayayım. Sen bu görevi yapacaksın.” demiştir.
Atatürk, bu sözüyle aşağıdakilerden hangisinin gerekliliğine vurgu yapmıştır?

A) Millî egemenliğin
B) Yargı bağımsızlığının
C) Sivil toplum kuruluşlarının
D) Çoğulcu yönetim anlayışının Atatürk, bu sözüyle çoğulcu yönetim anlayışının gerekliliğine vurgu yapmıştır. Muhalefet, farklı görüşlerin temsil edilmesi ve demokratik yönetim anlayışının bir gereğidir.
Doğru Cevap D ABCD

Soru 5
• 1929 Ekonomik Krizi sonrası hükümeti denetlemesi için kurulmuştur.
• Cumhuriyet karşıtlarının partiye sızması nedeniyle kurucusu tarafından kapatılmıştır.
Bu bilgiler aşağıdaki fırkalardan hangisine aittir?

A) Cumhuriyet Halk Fırkası
B) Serbest Cumhuriyet Fırkası
C) Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası
D) Hürriyet ve İtilaf Fırkası Verilen bilgiler Serbest Cumhuriyet Fırkası ile ilgilidir. Parti, 1929 Ekonomik Krizi sonrası hükümeti denetlemek amacıyla kurulmuş, ancak Cumhuriyet karşıtlarının partiye sızması nedeniyle kurucusu Ali Fethi Bey tarafından kapatılmıştır.
Doğru Cevap B ABCD

Soru 6
Demokrasi, herkesin düşüncelerini savunurken başkasının düşüncelerine de saygılı olmayı gerektirir.
O hâlde demokrasinin gerçekleşebilmesi için aşağıdaki unsurlardan hangisinin gerekli olduğu söylenemez?

A) Eşitlik
B) Bir grubun egemenliği
C) Çoğulculuk
D) Siyasi partiler Bir grubun egemenliği, demokrasinin gerçekleşmesi için gerekli bir unsur değildir. Demokrasi çoğulculuk, eşitlik ve siyasi partilerle sağlanır.
Doğru Cevap B ABCD

Soru 7
“Büyük Millet Meclisinde ve millet karşısında ulus işlerinin serbestçe tartışılması ve iyi niyet sahibi kişilerin ve partilerin özel görüşlerini ortaya koyarak milletin yüksek menfaatini aramaları, benim gençliğimden beri taraftar olduğum bir sistemdir. Millî egemenlik esasına dayalı memleketlerde siyasi partilerin varlıklarıda doğaldır.”
Mustafa Kemal’in bu konuşmasına göre, taraftar olduğu yönetim şekli aşağıdakilerden hangisidir?

A) Teokrasi
B) Oligarşi
C) Meşrutiyet
D) Cumhuriyet Mustafa Kemal’in bu konuşmasında taraftar olduğu yönetim şekli Cumhuriyettir. Cumhuriyet yönetiminde millî egemenlik esastır ve siyasi partilerin varlığı doğaldır.
Doğru Cevap D ABCD

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisi çok partili yaşamın sağladığı faydalardan değildir?

A) Halkın yönetimdeki etkinliğinin azalması
B) Farklı görüşlerin yönetimde yer alması
C) Demokratik bir ortamın oluşması
D) Hükümetin sürekli denetimi sağlanır. Halkın yönetimdeki etkinliğinin azalması, çok partili yaşamın sağladığı bir fayda değildir. Tam tersine çok partili sistem, halkın yönetime daha fazla katılımını sağlar.
Doğru Cevap A ABCD

Soru 9
“Demokrasi esasına dayalı hükûmetlerde hâkimiyet, halkın çoğunluğuna aittir. Demokrasi prensibi, hâkimiyetin millette olduğunu, başka yerde olmayacağını gerektirir. Bu suretle demokrasi prensibi, siyasi kuvvetin, hâkimiyetin kaynağına ve meşrutiyetine temas etmektedir.”
Atatürk bu konuşmasında aşağıdakilerden hangisinin önemini vurgulamıştır?

A) Demokrasilerde siyasal partilerin olması gerektiği
B) Demokrasilerde halk egemenliğinin temel ilke olduğu
C) Demokrasi ile yönetilen ülkelerde laiklik anlayışının bulunduğu
D) Demokrasilerde halkın oy kullanma hakkının kısıtlanabileceği Atatürk bu konuşmasında demokrasilerde halk egemenliğinin temel ilke olduğu fikrini vurgulamaktadır. Egemenliğin millette olması demokrasi anlayışının temel prensibidir.
Doğru Cevap B ABCD

Soru 10
15 Temmuz 2016 tarihinde anayasal devlet düzenini ve TBMM’yi ortadan kaldırmak isteyen dış destekli terör odakları tarafından darbe girişiminde bulunulmuştur. Demokratik düzene karşı olanlar tarafından gerçekleştirilen bu eylem Türk halkı tarafından bertaraf edilmiştir.
Darbe girişiminin bertaraf edilmesinde Türk milletinin;
I. millî iradeye sahip çıkması,
II. millî egemenliği savunması,
III. millî birlik ve beraberlik içinde olması
hususlarından hangileri etkili olmuştur?

A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III
D) I, II ve III 15 Temmuz darbe girişiminin bertaraf edilmesinde Türk milletinin
I. millî iradeye sahip çıkması,
II. millî egemenliği savunması ve
III. millî birlik ve beraberlik içinde olması
etkili olmuştur.
Doğru Cevap D ABCD

Soru 11
Şeyh Sait İsyanı’nın bastırılmasında hükûmet zorlanmış ve bir dizi önlemler almıştır. İsyanı askerî hareketle bastırmak ve gerekli önlemleri alabilmek için Doğu ve Güneydoğu’nun birçok bölgesinde seferberlik ilan edilmiştir. Ayrıca buna benzer olayların bir daha oluşmasını önlemek amacıyla siyasal önlemler alınmıştır.
Bu olaya karşı TBMM aşağıdaki önlemlerden hangisini almıştır?

A) Takrir-i Sükûn Kanunu çıkarılmıştır.
B) Medeni Kanun kabul edilmiştir.
C) Çok partili hayata geçilmiştir.
D) Kabine sistemine geçilmiştir. Şeyh Sait İsyanı’nın bastırılması sonrası alınan önlem Takrir-i Sükûn Kanunu’nun çıkarılmasıdır. Bu kanun ile isyan sonrası huzur ve güvenliği sağlamak amaçlanmıştır.
Doğru Cevap A ABCD

Soru 12
Mustafa Kemal’e, cumhuriyete ve inkılâplara karşı olan bazı kişiler, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının kapatılmasından sonra faaliyetlerini gizlice yürütmeye başladılar. Amaçlarını gerçekleştirmeleri konusunda önlerinde en büyük engel olarak gördükleri Mustafa Kemal’e suikast düzenlemeyi planladılar. Yapılan plana göre Mustafa Kemal’in İzmir’e yapacağı gezi sırasında suikast gerçekleştirilecekti fakat başarısız olup yakalandılar. Suikast olayının duyulması, yurdun her yerinde üzüntü ve kaygıya yol açtı. İzmir halkı Mustafa Kemal’in kaldığı otelin önünde toplanarak ona sevgi, saygı ve bağlılık gösterisinde bulundular.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi suikastı planlayanların amaçlarından biri değildir?

A) Cumhuriyet yönetimini yıkmak
B) Yapılan inkılapları geçersiz kılmak
C) Ülkemize yönelik dış tehditleri yok etmek
D) Mustafa Kemal’i ortadan kaldırmak Ülkemize yönelik dış tehditleri yok etmek, suikastı planlayanların amaçlarından biri değildir. Suikastın amacı Cumhuriyet yönetimini yıkmak, inkılapları geçersiz kılmak ve Mustafa Kemal’i ortadan kaldırmaktı.
Doğru Cevap C ABCD

Soru 13
29 Ekim 1923’te Cumhuriyet’in ilanı ile devlet yönetiminde tek güç milletin kendisi olmuştur. Bu tarihten kısa bir süre sonra halifelik kaldırılarak eski rejim yanlılarının saltanatı geri getirme çalışmaları boşa çıkarılmıştır. Fakat Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal, demokratik bir Türkiye için yapılanların yeterli olmadığını söyleyerek siyasi partilerin kurulmasını istemiştir.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi demokratik yaşamın geliştirilmesi için gereklidir?

A) Seçimlerde birden çok siyasi partinin bulunması
B) Meclis hükümeti sistemine geçilmesi
C) Cumhurbaşkanını milletvekillerinin seçmesi
D) Bakanlar kurulunu başbakanın belirlemesi Seçimlerde birden çok siyasi partinin bulunması, demokratik yaşamın geliştirilmesi için gereklidir. Çok partili sistem, halkın farklı görüşlerini yansıtma imkânı sağlar.
Doğru Cevap A ABCD

Soru 14
Kurtuluş Savaşının ilk yıllarında TBMM içerisindeki farklı gruplar, millî bağımsızlığı sağlamaya çalıştıkları için uzlaşabiliyorlardı. Kurtuluş Savaşının kazanılmasından sonra meclisteki gruplar arasında düşünce ayrılıkları oluşmuştu.
Bu durum aşağıdakilerden en çok hangisine ortam hazırlamıştır?

A) Cumhuriyetin ilanına
B) Siyasi partilerin kurulmasına
C) Saltanatın kaldırılmasına
D) İnkılapların yapılmasına Kurtuluş Savaşı sonrasında meclisteki gruplar arasındaki düşünce ayrılıkları siyasi partilerin kurulmasına ortam hazırlamıştır. Farklı görüşlerin temsil edilmesi amacıyla yeni partiler kurulmuştur.
Doğru Cevap B ABCD

Soru 15
Milli Mücadele’nin başarıya ulaşmasının ardından cumhuriyet ve demokrasinin yerleşmesi amacıyla çeşitli siyasi partiler kurulmuş, bu partilerden bazıları yaşanan sorunlar sonucunda kapanmış ya da kapatılmak zorunda kalınmıştır.
Bu dönemde kurulmuş olan
I. Cumhuriyet Halk Fırkası
II. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası
III. Serbest Cumhuriyet Fırkası
partilerinden hangileri kapatılmıştır?

A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III
D) I, II ve III Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası ve Serbest Cumhuriyet Fırkası kapatılmıştır. Cumhuriyet Halk Fırkası ise sürekli iktidarda kalmıştır.
Doğru Cevap C ABCD

Soru 16
Jeopolitik konum, bir devletin dünya coğrafyasında bulunduğu konumundan dolayı elde ettiği avantaj ve dezavantajların hepsine denir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi ülkemizin jeopolitik konumunun bir dezavantajı olabilir?

A) Zengin doğal kaynaklara sahip bir coğrafyanın merkezinde yer alması
B) Dünya enerji kaynaklarının %60’ının ülkemiz etrafındaki devletlerde olması
C) Tarih boyunca büyük göç dalgalarının yaşandığı bir bölgede yer alması
D) Asya-Avrupa kıtaları arasında bir köprü konumunda olması Tarih boyunca büyük göç dalgalarının yaşandığı bir bölgede yer alması, Türkiye’nin jeopolitik konumunun bir dezavantajı olarak değerlendirilebilir. Bu durum, güvenlik sorunlarına yol açmıştır.
Doğru Cevap C ABCD

Soru 17
• Yayılmacı bir politika izlemiştir.
• Akdeniz’in doğusuna egemen olmak başlıca amacıdır.
• Ülkemizin güney batısından toprak talebinde bulunmuştur.
Yukarıda izlediği siyasetle ilgili bilgi verilen hangi devlet Atatürk Dönemi’nde ülkemiz için bir tehdit hâline gelmiştir?

A) İngiltere
B) İtalya
C) Almanya
D) Sovyetler Birliği Verilen bilgiler İtalya’nın yayılmacı politikası ile ilgilidir. İtalya, Akdeniz’de egemenlik kurmak amacıyla Türkiye’nin güneybatısından toprak talebinde bulunmuştur.
Doğru Cevap B ABCD

Soru 18
Mustafa Kemal 1908 yılında Selanik’te İttihatçıların kongresinde şunları söylemişti: “Ufukta tehlike bulutları görüyorum. Ordunun siyasete karışması işi artık bitmelidir. Asker kışlasına, siyasetçi siyaset sahnesine dönmezse, her şey mahvolur”. Nitekim orduda yaşanan siyasi çekişmelerden ötürü I. Balkan Savaşı Osmanlı Devleti için büyük bir yenilgi ve büyük toprak kaybıyla sonuçlanacaktır.
Mustafa Kemal aynı durumun tekrar yaşanmaması için yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nde hangi önlemi aldırmıştır?

A) Muhalefet yapan siyasi partileri kapattırmıştır.
B) Takrir-i Sükûn Kanunu
C) Görevdeki askerlerin siyaset yapmasını yasaklatmıştır.
D) İstiklal Mahkemeleri’ni kurdurmuştur. Mustafa Kemal, Türkiye Cumhuriyeti’nde görevdeki askerlerin siyaset yapmasını yasaklatmıştır. Askerlerin siyasete karışmasının tehlikelerini Balkan Savaşları’nda görmüş ve bu durumu önlemek istemiştir.
Doğru Cevap C ABCD

Soru 19
Aşağıdakilerden hangisi Serbest Cumhuriyet Fırkasının kurulmasında etkili olan dış etkenlerden biridir?

A) 1929 Dünya Ekonomik Krizi’nin etkilerinin hissedilmesi
B) Hükûmeti denetleyecek bir partiye ihtiyaç duyulması
C) Çok partili demokratik yaşama geçilmek istenmesi
D) Halkın hükûmetten şikâyetlerinin artması 1929 Dünya Ekonomik Krizi’nin etkilerinin hissedilmesi, Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın kurulmasında etkili olan dış etkenlerden biridir. Ekonomik kriz sonrası hükümetin denetlenmesi ihtiyacı doğmuştur.
Doğru Cevap A ABCD

Soru 20
Fethi Bey, 9 Ağustos 1930 tarihinde Mustafa Kemal’e, kuracağı partinin temel özelliklerini ve ilkelerini açıklayan bir mektup yazdı. Mustafa Kemal, Fethi Bey’in mektubuna iki gün sonra verdiği cevapta “Görüyorum ki laik Cumhuriyet esasında beraberiz. Zaten benim siyasi hayatta bir taraflı olarak daima aradığım ve arayacağım temel budur.” diyerek partinin kuruluşunu uygun buldu.
Buna göre Mustafa Kemal;
I. Cumhuriyet yönetimi
II. laiklik anlayışı
III. çok partili hayat
unsurlarından hangilerinin yerleşmesini istemiştir?

A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III
D) I, II ve III Mustafa Kemal’in bu yaklaşımı, I. Cumhuriyet yönetimi, II. laiklik anlayışı ve III. çok partili hayat unsurlarının yerleşmesini istediğini göstermektedir.
Doğru Cevap D ABCD